A Fundación GAS NATURAL FENOSA presentou onte La calidad del aire en las ciudades. Un reto mundial, unha publicación que analiza as causas e consecuencias dunha baixa calidade do aire e expón plans de mellora e propostas de actuación para atallar o problema.
Esta publicación, impulsada pola Fundación da compañía enerxética, foi coordinada por Xavier Querol, profesor de investigación do Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC), e conta coa participación de 18 destacados expertos a ámbito mundial.
O obxectivo deste libro é destacar que “a calidade do aire é un problema tan importante como o cambio climático, e con efectos adversos máis inmediatos, cuxa solución require da colaboración de todos”, explicou Martí Solà, director xeral da Fundación.
A publicación presenta de forma práctica a calidade do aire a través das experiencias de diferentes cidades do mundo, como Madrid, Barcelona, Berlín, México, Santiago de Chile, Bogotá e a rexión de Lombardía en Italia, nas que se analiza o grao de partículas nocivas presentes no ambiente e os problemas climáticos e de saúde que poden ocasionar.
O impacto do transporte rodado
Nos últimos 50 anos o consumo enerxético per cápita no mundo aumentou un 60%, provocando un incremento das emisións do CO2 do 65%. Este incremento vén impulsado, en boa medida, polo maior volume de vehículos a motor. Neste sentido, o transporte representa ao redor dun terzo do consumo de enerxía nos países membros da Unión Europea e máis dun quinto das emisións de gases de efecto invernadoiro.
Actualmente, só unha de cada dez persoas vive nunha cidade que cumpre cos valores guía de calidade do aire da Organización Mundial da Saúde (OMS). Estas guías da OMS son máis restritivas que a lexislación europea, que conta con algúns valores límite ou obxectivos que se fixaron a finais da década de 1990, e non se modificaron dende entón. Existe, polo tanto, unha clara necesidade de aproximarse aos valores guías da OMS, sobre todo nos contaminantes con maior impacto na mortalidade, como as partículas (PM2.5 e PM10).
Ademais destes contaminantes, que provocan case 400.000 mortes ao ano en Europa, segundo a Axencia Europea de Medio Ambiente, La calidad del aire en las ciudades tamén ten en conta outros, como o dióxido de xofre (SO2), dióxido de nitróxeno e óxidos de nitróxeno (NO2, NOx), chumbo (Pb), benceno (C6H6), monóxido de carbono (CO), arsénico (As), cadmio (Cd), níquel (Nin), Benzo(a)pireno (B(a)P) e ozono (O3).
O gas natural, como aliado. Os casos de Madrid e Barcelona
Neste campo, os vehículos a gas natural (VGN) desempeñan un papel determinante para mellorar a calidade do aire, especificamente en concentracións de NO2 e material particulado (PM10 e PM2.5) nas grandes cidades. Esta é unha das conclusións da experiencia realizada en Madrid e Barcelona por José María Baldasano, catedrático de Enxeñaría Ambiental da Universitat Politécnica de Cataluña e membro da Barcelona Supercomputing Center, que analiza diversos escenarios a partir de substituír unha porcentaxe da frota de vehículos actuais por outros a gas natural.
O escenario que supón unha maior variación de emisións é o Escenario Suma (ES), que implica unha diminución das emisións de precursores de O3 (NOx e COV) e outros contaminantes (CO, SO2, NH3, PM10 e PM2.5) para a área de Barcelona de 38 t/día (13.800 t/ano) e para a área de Madrid de 99 t/día (35.800 t/ano). En total, case 50.000 toneladas menos de emisións, motivadas pola substitución do 11,2% dos vehículos en Barcelona e do 13,4% en Madrid a vehículos a gas natural.
As medidas individuais analizadas máis eficaces para a mellora da calidade do aire, tanto en Madrid como en Barcelona, son a transformación do 50% dos vehículos de repartición de mercadorías (Escenario 4 – E4) e o 10% dos turismos particulares (E5).
A substitución de autobuses e de vehículos pesados de transporte de mercadorías son menos relevantes (representan menos do 0,25% do total do parque de vehículos), aínda que se reducen considerablemente as emisións de SO2 e partículas (PM10 e PM2.5), debido á grande influencia que teñen os vehículos pesados diésel nas emisións destes contaminantes.
A transformación a gas natural de certas frotas de vehículos diésel ou gasolina preséntase como unha opción factible para a redución de concentracións de NO2 e especialmente de material particulado (PM10 e PM2.5) nas grandes cidades como Barcelona ou Madrid, que implica unha mellora da calidade do aire.